با دیابت بارداری آشنا شوید …
دیابت بارداری نوعی دیابت است که برای اولین بار در دوران حاملگی تشخیص داده می‌شود. مانند سایر انواع دیابت، دیابت بارداری بر نحوه استفاده سلول‌های بدن از قند (گلوکز) تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث افزایش قند خون می‌شود که می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد.
در حالی که هر عارضه‌ای در دوران حاملگی می‌تواند نگران‌کننده باشد، خبر خوب این است که می‌توان دیابت بارداری را با مصرف غذاهای سالم، ورزش و در صورت نیاز مصرف دارو کنترل کرد. کنترل قند خون می‌تواند به حفظ سلامت مادر و نوزاد کمک کند و از زایمان دشوار جلوگیری کند.
اگر در دوران حاملگی دچار دیابت بارداری شوید، معمولاً سطح قند خون پس از زایمان به حالت طبیعی بازمی‌گردد. با این حال، داشتن این عارضه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش می‌دهد، بنابراین لازم است سطح قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید.
علائم دیابت بارداری
در بیشتر موارد، دیابت بارداری علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. با این حال، افزایش تشنگی و ادرار مکرر می‌تواند از علائم احتمالی این بیماری باشد.
زمان مراجعه به پزشک
اگر قصد بارداری دارید، بهتر است در همان مراحل اولیه با پزشک مشورت کنید تا او بتواند خطر دیابت بارداری و وضعیت کلی سلامت شما را ارزیابی کند. پس از حاملگی ، پزشک به عنوان بخشی از مراقبت‌های دوران بارداری، این مورد را بررسی می‌کند.در صورت تشخیص دیابت بارداری، ممکن است به معاینات پزشکی مکرر نیاز داشته باشید، به‌ویژه در سه ماهه آخر بارداری که پزشک سطح قند خون شما و سلامت جنین را به دقت تحت نظر خواهد داشت.
علل دیابت بارداری
محققان هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانند چرا برخی از زنان دچار دیابت بارداری می‌شوند و برخی دیگر نه. اما اضافه‌وزن قبل از بارداری معمولاً نقش مهمی در ایجاد آن دارد. به‌طور معمول، هورمون‌های مختلفی به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کنند. اما در دوران بارداری، سطح برخی از هورمون‌ها تغییر می‌کند و توانایی بدن برای پردازش قند خون را کاهش می‌دهد، که در نتیجه منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود.
عوامل خطر دیابت بارداری
برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهند، از جمله:
- اضافه‌وزن یا چاقی
- کم‌تحرکی
- داشتن پیش‌دیابت (قند خون بالاتر از حد طبیعی اما کمتر از محدوده دیابت)
- سابقه دیابت بارداری در بارداری‌های قبلی
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
- سابقه خانوادگی دیابت (وجود دیابت در بستگان درجه یک)
- تولد نوزاد با وزن بیش از ۴.۱ کیلوگرم در زایمان قبلی
- تعلق به برخی از گروه‌های نژادی خاص
عوارض دیابت بارداری
دیابت بارداری که به‌درستی کنترل نشود، می‌تواند منجر به افزایش سطح قند خون و بروز مشکلاتی برای مادر و نوزاد شود. این مشکلات می‌توانند احتمال نیاز به زایمان سزارین را افزایش دهند.
عوارضی که ممکن است نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد:
- وزن بیش از حد هنگام تولد: قند خون بالا می‌تواند باعث رشد بیش از حد جنین شود. نوزادانی که وزن آن‌ها ۴.۱ کیلوگرم یا بیشتر باشد، ممکن است در حین زایمان دچار مشکلاتی مانند گیر افتادن در کانال زایمان یا آسیب‌های هنگام تولد شوند و احتمال زایمان سزارین در این موارد بیشتر است.
- زایمان زودرس: افزایش سطح قند خون ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. همچنین ممکن است پزشک به دلیل وزن بالای جنین، زایمان زودهنگام را توصیه کند.
- مشکلات جدی تنفسی: نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، ممکن است دچار سندرم دیسترس تنفسی شوند که باعث مشکلات تنفسی می‌شود.
- افت قند خون (هیپوگلیسمی): برخی از نوزادان پس از تولد دچار کاهش شدید قند خون می‌شوند که در موارد شدید می‌تواند باعث تشنج شود. تغذیه سریع و در صورت نیاز تزریق محلول گلوکز داخل وریدی می‌تواند سطح قند خون نوزاد را به حد طبیعی برگرداند.
- افزایش خطر چاقی و دیابت نوع ۲ در آینده: نوزادانی که مادرانشان مبتلا به دیابت بارداری بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ در سال‌های بعدی زندگی خود هستند.
- در صورت عدم درمان، دیابت بارداری می‌تواند باعث به خطر انداختن جان نوزاد قبل یا بلافاصله پس از تولد شود.
عوارضی که ممکن است مادر را تحت تأثیر قرار دهد:
- فشار خون بالا و پره‌اکلامپسی: دیابت بارداری خطر فشار خون بالا و پره‌اکلامپسی (یک عارضه جدی که می‌تواند تهدیدکننده زندگی مادر و نوزاد باشد) را افزایش می‌دهد.
- زایمان سزارین: احتمال نیاز به زایمان سزارین در زنان مبتلا به دیابت بارداری بیشتر است.
- افزایش خطر ابتلا به دیابت در آینده: اگر یک‌بار دیابت بارداری داشته باشید، احتمال ابتلای شما در بارداری‌های بعدی بیشتر است. همچنین، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده افزایش می‌یابد.
پیشگیری از دیابت بارداری
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از دیابت بارداری وجود ندارد، اما رعایت سبک زندگی سالم می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. اگر قبلاً دیابت بارداری داشته‌اید، این اقدامات می‌توانند خطر ابتلای مجدد شما را در بارداری‌های آینده کاهش دهند و از بروز دیابت نوع ۲ جلوگیری کنند.
۱. تغذیه سالم
- مصرف غذاهای پرفیبر و کم‌چرب
- تمرکز بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل
- ایجاد تنوع در رژیم غذایی برای حفظ تعادل تغذیه‌ای
- کنترل حجم غذا و پرهیز از پرخوری
۲. فعالیت بدنی منظم
- ورزش کردن قبل و در دوران بارداری می‌تواند از دیابت بارداری پیشگیری کند.
- حداقل ۳۰ دقیقه ورزش متوسط در بیشتر روزهای هفته توصیه می‌شود.
- فعالیت‌های پیشنهادی شامل پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری و شنا است.
- حتی فعالیت‌های کوتاه‌مدت مانند پارک کردن خودرو در فاصله دورتر و پیاده‌روی‌های کوتاه نیز مفید هستند.
۳. شروع بارداری با وزن سالم
- اگر قصد بارداری دارید، کاهش وزن اضافی می‌تواند به داشتن یک بارداری سالم کمک کند.
- تغییرات پایدار در رژیم غذایی، مانند افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌ها، می‌تواند مفید باشد.
۴. کنترل افزایش وزن در دوران بارداری
- افزایش وزن در دوران بارداری طبیعی است، اما اضافه‌وزن بیش از حد ممکن است خطر دیابت بارداری را افزایش دهد.
- برای اطلاع از میزان افزایش وزن مناسب در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
دیابت بارداری یک مشکل شایع اما قابل‌کنترل است. با رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کنترل وزن، می‌توان خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داد و از عوارض آن جلوگیری کرد. بهترین راه کنترل نیز مشورت با پزشک متخصص و تحت نظر بودن است.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gestational-diabetes/symptoms-causes/syc-20355339