کلسترول سرم چیست و چرا مهم است؟
کلسترول چیست؟
کلسترول ماده چرب موجود در خون است که برای عملکرد سلول ها و تولید هورمون ها ضروری بوده و مقادیر بالای آن می تواند خطر بیماری های قلبی و عروقی را افزایش دهد. یک نوع چربی است که به آن لیپید نیز گفته می شود. این چربی از طریق جریان خون به شکل مولکول های کوچک و پیچیده شده در پروتئین ها حرکت می کند. کلسترول تام خون یا سرم، سه نوع لیپید را اندازه‌گیری می کند:
1. لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول بد: این نوع می تواند به شکل پلاک در شریان ها تجمع کرده و باعث ایجاد انسداد در جریان خون شود.
2. لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول خوب: این نوع به عنوان یک تصفیه کننده از پلاک های چربی در شریان ها عمل می کند و از ایجاد انسداد جلوگیری می کند.
3. تری‌گلیسرید ها: این نوع چربی دیگری است که در خون وجود دارد. در صورت افزایش مقدار آن، امکان خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی افزایش می یابد.
اهمیت کلسترول سرم
بدن برای عملکرد سالم خود مانند هضم غذا، تولید ویتامین D، تولید هورمون ها و … نیاز به کلسترول دارد اما برای حفظ سلامت قلب و عروق، میزان سطح آن در خون مهم است زیرا افزایش سطح کلسترول ، به ویژه نوع بد (LDL) و کاهش سطح نوع خوب (HDL)، می تواند منجر به تشکیل پلاک های چربی در دیواره عروق و انسداد آنها شود و از این طریق خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش دهد.
آزمایش کلسترول خون
آزمایش کلسترول خون یک روش معمول برای اندازه گیری سطح آن و دیگر لیپیدها در خون است. این آزمایش به عنوان پانل چربی شناخته می شود و نیازمند ناشتا بودن برای 8 تا 12 ساعت قبل از خون گیری است.
تعداد دفعاتی که نیاز به انجام این آزمایش است، بستگی به سن دارد. موسسه ملی قلب، ریه و خون توصیه می کند که:
– کودکان و بزرگسالان هر 5 سال یکبار این آزمایش را انجام دهند.
– خانم ها در سنین 55 تا 65 سال و مردان در سنین 45 تا 65 سال هر سال یکبار این آزمایش را انجام دهند.
– بزرگسالان 65 سال و بالاتر هر سال این آزمایش را انجام دهند.
این آزمایش می تواند به پزشکان کمک کند تا خطرات احتمالی بیماری های قلبی و عروقی را بررسی کرده و برنامه های مناسب برای پیشگیری و مراقبت از سلامت قلبی را ارائه دهند.
عوامل خطر کلسترول بالا
اگر فردی ریسک خطر خاصی برای بیماری های قلبی عروقی داشته باشد، پزشک ممکن است درخواست آزمایش چربی دهد. عوامل خطر برای کلسترول بالا عبارتند از:
1. داشتن اضافه وزن یا چاقی: افزایش وزن بدن می تواند منجر به افزایش سطح کلسترول و دیگر لیپیدها در خون شده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد.
2. سیگار کشیدن: مصرف سیگار می تواند سبب افزایش LDL و کاهش HDL در خون شود.
3. سابقه خانوادگی بیماری قلبی
4. داشتن حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر مشکلات قلبی عروقی
نتایج آزمایش
گزارش آزمایشگاهی نشان می دهد که سطح کلسترول سرم به واحد میلی‌گرم در دسی لیتر (mg/dL) است.
هر چه سطح نوع LDL کمتر و سطح نوع HDL بیشتر باشد، بهتر است. نوع HDL با حذف ذرات نوع LDL از جریان خون به مدیریت کلسترول LDL کمک می کند.
سطوح بالاتر نوع HDL با سلامت قلب و عروق مرتبط است. اما درمورد تری گلیسیرید، سطح پایین تر بهتر است. هنگامی که غذا می خوریم، بدن کالری هایی را که برای انرژی نیاز ندارد، به تری گلیسیرید تبدیل می کند. سلول های چربی، تری گلیسیریدهای استفاده نشده را ذخیره می کنند. مصرف بیشتر کالری از آنچه که می سوزانیم، منجر به افزایش وزن و سطوح بالاتر تری گلیسیرید می شود.
درمان
معمولاً می‌توان کلسترول بالا را با دارو و تغییرات در سبک زندگی، مدیریت کرد. از جمله راهکارهای مدیریتی عبارتند از:
1. ورزش منظم
2. تغییر رژیم غذایی برای کاهش کلسترول
3. مصرف دارو برای کاهش این مورد ، در صورت لزوم
4. کاهش استرس
5. بهبود خواب
پزشکان به طور معمول استاتین ها را برای کاهش کلسترول تجویز می کنند. هر نوع از این داروها کمی به شکل متفاوت در بدن عمل می کند، اما همه آنها به کاهش سطح نوع LDL کمک می کنند. برخی از آنها نیز ممکن است سطح نوع HDL و تری‌گلیسرید را بهبود بخشند.
مصرف این دارو ها حتما باید با انجام آزمایش و تعیین سطح کلسترول سرم و طبق دستور پزشک باشد.
منابع:
https://www.healthline.com/health/serum-cholesterol